توجه به نداشته ها

جامعه ایرانی در طول تاریخ گذشته خود

از دانش عمومی بی بهره بود

محدودیت های مضاعف طبقاتی در ایران پیش از اسلام و محدودیت های متداول در استبدادهای شرقی و از جمله در ایران، موجب فقر علمی در جامعه ایرانی بود و البته در هر زمان که اندک فرصتی برای رشد علم فراهم شد، ایرانیان به خوبی از آن بهره بردند و تمدن و فرهنگ بزرگ ایرانیان در تاریخ چند هزار ساله شان نیز مرهون همین فرصت ها و استفاده از آنها است

ایران معمولا از عقلانیت در حکومت داری نسبت به حکومت های دیگر بهره مند بود  ولی در بسیاری از دوره ها

از آزادی محروم بود
و کمتر اتفاق می افتد که از هر دو محروم بوده باشد مگر در دوره های گذار و تغییر
شاید به همین دلیل است که توجه ویژه ای به نداشته های تاریخی خود داریم
و از داشته های نیز گاهی غفلت میکنیم
داشته هایی چون اخلاق و دیانت
و نداشته هایی چون آزادی