در بین حکومتهای ایران در طول تاریخ
حکومت ساسانیان و صفویان
یکی در پیش از اسلام و دیگری پس از اسلام ،
دو الگوی مشهور برای نزدیکی و هماهنگی دین و دولت شناخته شده اند
گرچه نمونه های دیگری نیز قابل ذکر است ولی این دو به دلیل دوام به نسبت طولانی و نقش تعیین کننده شان در تحولات اجتماعی ایران حائز اهمیت متفاوتی نسبت به دولتهای دیگر هستند
در حکومت ساسانیان، گرچه روحانیون از نفوذ متفاوتی نسبت به دولتهای هخامنشی و اشکانی برخوردار بوده اند ولی این نقش به تدریج و در اواخر عصر ساسانی با تضعیف حکومت مرکزی و قدرت یافتن امرا و شاهان محلی و سرداران ، کاهش یافت به طوری که در پایان عصر ساسانی، اثر زیادی از روحانیون متنفذ نمی بینیم و این سپاهیان و سرداران بودند که در تحولات سیاسی کشور نقش بازی می کردند و شاه را تعیین و کنترل می کردند و بر خزانه شاهی دست می یابند و در کشتار خاندان شاهی و اضمحلال قدرت مرکزی حکومت نقش اصلی را بر عهده می گیرندو چنین بود که حکومت ساسانی از درون فروپاشید
البته نظریه غالب تحلیل گران تاریخ بر آن است که روحانیون درباری نیز همگام با سپاهیان در سقوط ساسانیان نقش محوری داشتند که به نظر بنده نظر صحیحی نیست و کاهش نقش روحانیون دولتی و حکومتی همپای تضعیف قدرت مرکزی پادشاه در مراحل پایانی عصر ساسانی اتفاق افتاده بود و نظامیان بودند که سرنوشت اقتصاد و سیاست جامعه ایرانی را در دست داشتند
No comments:
Post a Comment